“Tôi nói đang cạn tiền thì bà ấy bảo đang có ý định cắm nhà vào ngân hàng để vay thêm 4 tỉ mua thêm các mã hàng tại đại lý của TNMU cho cả hai vợ chồng. Nếu tôi muốn thì có thể vay ké, tôi chỉ việc trả lãi ngân hàng phần tôi vay. Thấy bạn có ý giúp mình kiếm tiền, tôi đồng ý" - bà Lan kể lại.

Sau đó, bà Lan được người này cho vay 2 tỷ đồng. Ngay lập tức, số tiền trên được chuyển thành gần 200 mã hàng mua máy ozon tại đại lý này với đơn giá 10,7 triệu đồng/máy. Trong tháng đó, bà Lan nhận về gần 400 triệu tiền hoa hồng mà không hề nghĩ ra số tiền đó chính là tiền của mình được trả theo kiểu ‘mỡ nó rán nó’.

Bán nhà chơi đa cấp

Sau lần nhận hoa hồng khủng trên, bà Lan chỉ nhận được những số tiền nhỏ giọt ở các tháng tiếp theo. Lúc này, áp lực từ việc trả lãi ngân hàng ngày càng lớn. Để có tiền trả khoản vay và tiếp tục “mộng làm giàu” cùng đại lý của TNMU, bà Lan đã nghĩ tới chuyện bán nhà.

Bà Lan có ngôi nhà 5 tầng ở mặt tiền một con phố lớn tại quận Cầu Giấy, Hà Nội. Diện tích đất là 100m2. Ngôi nhà đứng tên bà.

Cũng theo bà Lan, khi phong thanh nghe được ý định bán nhà, đã có "đồng nghiệp" trong cơ sở Ngọc Thái của TNMU gợi ý bà Lan tạm thời sang tên đất và nhà cho một người khác để người này đứng ra vay ngân hàng giúp bà.

"Tuy nhiên, tôi không đồng ý vì tôi có biết người đứng ra nhận sang tên nhà, đất của tôi là ai đâu. Họ lật lọng sau khi sang tên thì tôi mất nhà mà chỉ nhận được số tiền ít ỏi", bà Lan nói.

"Bí quá, tôi liền nghĩ ra cách là bán nhà. Tôi đưa lý do là muốn có tiền chia cho các con. Vừa rao bán, lập tức có người đến mua với giá 12 tỉ. Tôi chia cho các con 6 tỉ, số tiền còn lại tôi trả tiền vay ké từ bạn và mua gấp một nhà chung cư để ở tạm. Nếu không vì tham gia cơ sở Ngọc Thái của TNMU, chắn chắn tôi không bao giờ bán nhà", bà Lan chua chát.

Giải cứu khỏi "động" đa cấp

Sau khi đọc được những bài viết của VietNamNet về các đại lý của TNMU, bà Lan ngộ ra chuyện làm giàu từ những mã hàng này là chuyện hoang đường. Được sự động viên của các con, bà Lan gửi đơn đề nghị xác minh thông tin và trợ giúp pháp lý trong hành trình "rút vốn" khỏi đại lý của TNMU.

Dù đã gửi đơn nhưng cứ sau mỗi lần tiếp xúc với "đồng nghiệp" tại đại lý Ngọc Thái, bà Lan lại dao động bởi những lý lẽ "đồng nghiệp" đưa ra như: chỉ tháng sau là sẽ nhận được hoa hồng khủng; giờ mà rút thì chỉ nhận được 60% số tiền đã bỏ ra; phải bồi thường tiền hoa hồng cho các tuyến trên đã nhận hoa hồng từ việc mời bà vào mua hàng...

Tiếp nhận đơn của bà Lan, chúng tôi đã nghiên cứu hồ sơ và xin ý tư vấn từ các chuyên gia pháp lý. Sau khi giải thích cặn kẽ dựa trên các cơ sở pháp lý, bà Lan đã làm đơn đề nghị đại lý Ngọc Thái của công ty TNHH TNMU mua lại hàng của bà theo quy định tại điều 26, Nghị định 42/2014/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp.

Ngày 15/4, sau 4 ngày kể từ lúc đưa đơn, bà Lan được hẹn lên ký hợp đồng thanh lý. Theo đó, số hàng bà có thể gửi trả lại đại lý Ngọc Thái của TNMU có giá trị hơn 2,3 tỉ. Tuy nhiên, do bà đã nhận về 557 triệu đồng tiền hoa hồng và phải khấu trừ đi 10% tiền phí lưu kho nên bà được nhận về 1,527 tỉ đồng.

"Tính ra tôi chẳng được đồng hoa hồng hay lương nào. Ngược lại, tôi còn âm mất gần 400 triệu bởi tiền khấu trừ và việc không thể trả lại gần 20 mã hàng tôi đã dùng. Tuy nhiên, như vậy cũng đã là may mắn. Tôi rất biết ơn báo VietNamNet đã tư vấn và đồng hành cùng tôi", bà Lan nói.

15 công ty kinh doanh đa cấp tại Tuyên Quang:

Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy; Công ty Lô hội; Công ty CP Liên minh tiêu dùng Việt Nam; Công ty Nu Skin Enterprises VN; Công ty TNHH Nhượng quyền thương mại Thăng Long; Công ty Liên kết Sản xuất - Thương mại VN; Amway Việt Nam; Morinda Việt Nam; Mỹ phẩm Thường xuân; Công ty Herbalife VN; Công ty Đầu tư sản xuất và Thương mại MLM VN; Con đường Việt; Liên kết tri thức; XNK và Thương mại Quốc tế TNC; Công ty CNI Việt Nam.

Bí thư tỉnh Tuyên Quang đã chỉ đạo các sở ban ngành quản lý chặt chẽ hoạt động bán hàng đa cấp; tăng cường kiểm tra, thanh tra, kiểm soát nhằm kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật của các tổ chức, cá nhân hoạt động bán hàng đa cấp trên địa bàn.

Đồng thời, tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức của nhân dân về hoạt động này; tránh để bị lợi dụng, lôi kéo, dụ dỗ tham gia vào các hoạt động bán hàng đa cấp bất chính...

Ông Nguyễn Minh Chính thẳng thắn: “Các công ty đa cấp rất “khôn” trong việc hoàn thiện hồ sơ pháp lý. Họ hoạt động rất kín kẽ, đánh vào tâm lý của những người nhẹ dạ cả tin, ít va chạm, thậm chí còn tổ chức các lớp tập huấn để đào tạo kỹ năng cho người tham gia".

Theo ông Chính, cơ quan cấp phép là Cục Quản lý Cạnh tranh (Bộ Công thương) nên cấp Sở không có thẩm quyền gì ngoài chức năng quản lý nhà nước đối với công ty đa cấp. Danh mục các mặt hàng, giá cả… cũng được cấp Bộ phê duyệt.

Quản lý thị trường, Thanh tra của Sở Công thương, cơ quan công an cấp địa phương chỉ vào cuộc nếu như có phản ánh về chất lượng sản phẩm, sản phẩm kinh doanh không nằm trong danh mục đăng ký kinh doanh, hoặc nếu như có đơn thư tố cáo của người dân.

Tuy nhiên, trong thời gian hơn 2 năm hoạt động, chưa có bất kỳ đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh nào.

"Người tham gia thì lén lút, đến chồng con cũng giấu. Nếu có mất thì họ cũng chỉ biết ngậm đắng nuốt cay. Cũng chưa có cơ sở nào bị "vỡ trận"" - ông Chính nói.

Theo danh mục hàng hóa kinh doanh đa cấp của Thiên Ngọc Minh Uy gửi kèm hồ sơ mở cơ sở kinh doanh tới Sở Công thương Tuyên Quang, công ty này hiện kinh doanh gần 100 mặt hàng thuộc các nhóm thực phẩm chức năng; hàng may mặc; mỹ phẩm, hàng kim khí điện máy, hàng gia dụng, dụng cụ mát-xa.

Trong đó, có các sản phẩm quần lót nam - nữ có chức năng chỉnh hình với mức giá từ 1,2 - 8,4 triệu đồng/sản phẩm.

Tất cả các sản phẩm này đều có nguồn gốc từ Trung Quốc, Đài Loan.

Về mức giá “trên trời”, đại diện Sở Công thương Tuyên Quang giải thích: “Họ đăng ký với cơ quan cấp phép. Còn chi phí sản xuất, chất lượng sản phẩm, chúng tôi không nhận được văn bản nào của cơ quan cấp phép (Cục Quản lý Cạnh tranh, Bộ Công thương) hoặc văn bản giải thích của đơn vị bán sản phẩm. Cục Quản lý cạnh tranh về duyệt mức giá mà họ trình lên, nhân viên của họ cứ thế bán thôi”.

Vợ chồng bà Hằng, ông Thuận (tên nhân vật đã được thay đổi - PV) tham gia mạng lưới đa cấp của TNMU với những mã hàng lên đến hơn trăm triệu đồng

"Sáng nay tôi vừa đi dự hội thảo tri ân thành viên mãi dưới TP Vĩnh Yên. Tháng này tôi nhận được 2,5 triệu, vẫn còn niêm phong nguyên phong bì đây" - bà Hằng hồ hởi.

Bà Hằng cho biết, sau gần 2 năm, bà đã nhận được số tiền tri ân lên tới… 300 triệu đồng (!?). Tuy nhiên, khi PV hỏi thì bà không đưa được bằng chứng nào. Đồng thời, món nợ 90 triệu bà vẫn chưa trả ngân hàng và cho rằng: "Tôi còn phải làm nhiều việc khác. Hàng tháng tôi vẫn đóng lãi 800 ngàn đồng. Nếu như mạng lưới các thành viên phát triển tốt, năm nay tôi sẽ lên vị trí Trưởng phòng".

Bệnh nào cũng khỏi, không cần đi viện

Bà Hằng tham gia mạng lưới này vào khoảng tháng 4/2014. Khi đó, các đại lý của công ty TNMU bắt đầu rục rịch đổ bộ đến vùng quê để phát "phiếu chăm sóc sức khỏe miễn phí".

Điều khiến bà tin và mê muội sau đó là do khi nhận phiếu để chữa cánh tay bị đau không cử động được từ nhiều năm trước đó, chỉ 2 lần điều trị bà đã khỏi bệnh.

"Các nhân viên của TNMU mở trụ sở ở huyện Lập Thạch xoa bóp cho tôi mỗi lần khoảng 1 tiếng. Cô điều trị viên giỏi lắm, bảo tay tôi đau không cử động được là do… tim chứ không phải bệnh tật gì ở tay cả. Như thế, bệnh viện chẩn đoán sai hết”, bà Hằng hào hứng nhớ lại.

Không chỉ thế, chồng bà Hằng bị viêm đa khớp, hai chân tê gần như liệt, không đứng thẳng được; bà mẹ chồng ngót 80 tuổi bị bệnh gout, cứ trái gió trở trời là người ê ẩm, đau nhức, cũng được bà Hằng "phó thác" vào TNMU.

Khỏi về xương khớp, bà Hằng tiếp tục mua thêm các mã để cả nhà chữa bệnh… dạ dày.

“Không cần uống thuốc, họ chỉ xoa bóp lục phủ ngũ tạng, thế là bệnh dạ dày khỏi hết. Bệnh nào cũng khỏi, không cần đến bệnh viện điều trị. Gần hai năm nay, cả nhà tôi đều mạnh khỏe, hết tiệt bệnh tật" - bà Hằng quả quyết.

Hỏi trình độ chuyên môn của các điều trị viên, bà Hằng xuýt xoa: "Giỏi lắm. Các cô ấy cũng là người dân địa phương tôi cả thôi. Nhưng họ được đưa sang đào tạo ở nước ngoài những ba tháng, sau đó về thì chữa được bệnh. Mà họ (công ty TNMU - PV) chỉ nhận các cô từ hai con trở xuống, không nhận người lớn tuổi".



Theo bà Hằng, một “gói trị liệu” tương đương với một “mã” có giá 9,8 triệu đồng (năm 2014), tăng lên hơn 12 triệu (năm 2015) và 13,7 triệu (năm 2016). Người mua được 12 lần “điều trị”/thời gian 3 tháng, mỗi tháng 4 lần, một lần/ một tuần.

Như vậy, một lần “xoa bóp” thời gian khoảng 1 giờ đồng hồ, mỗi “bệnh nhân” như người nhà bà Hằng phải trả trên dưới 1 triệu đồng. Số tiền này tương đương với gần 2 tạ thóc mà những người nông dân ở Sông Lô phải chờ đợi mấy tháng ròng mới được thu hoạch.

Không chỉ mua mã trị liệu, vợ chồng bà Hằng còn bỏ 10 triệu đồng để mua một nồi cơm điện và bếp từ xuất xứ Đài Loan; 15 triệu mua máy sục ô-zôn cho con gái để cô được vào “mạng lưới” của mình.

Ông Thuận quả quyết: “Họ (TNMU) bảo hành suốt đời cho chúng tôi.”. Còn bà Hằng cũng vội giới thiệu "chiếc đai năng lượng, chỉ cần quấn lên bụng là mệt mỏi tiêu tan. Đàn bà thì tan mỡ bụng, đàn ông thì uống rượu không biết say”.

Ngoài ra, sản phẩm áo lót ngực nano có giá hàng chục triệu đồng cũng được bà Hằng hồ hởi giới thiệu. Theo bà Hằng, áo này trên cả tuyệt vời, giúp hút mỡ dư thừa từ bụng lên để cho người nào có ngực bé thành ngực to; ngực to, nó tỏa năng lượng để làm tiêu tan mỡ. Còn quần lót nữ có tác dụng là trị cả những bệnh phụ khoa, bệnh phụ nữ, điều hòa kinh nguyệt…

Trong khi ở khu vực đồng bằng Bắc Bộ, nhiều bà con nông dân đang say sưa với mộng làm giàu cùng TNMU thì ở ĐBSCL, hồi cuối năm ngoái, 6 cơ sở thuộc công ty này đã bị ngành chức năng phạt cả tỷ đồng vì kinh doanh đa cấp sai phép.

Suýt mất nhà và bị tín đụng đen bủa vây, nhưng nạn nhân của Thiên Ngọc Minh Uy vẫn mê muội trong trận đồ bát quái mà công ty đa cấp này vẽ ra.

Dụ nạn nhân cắm nhà để chơi đa cấp

Con mồi của ổ đa cấp Thiên Ngọc Minh Uy (TNMU) ở trường hợp này là một cụ già, tuổi gần 80. Cụ tên Đặng Văn Ân (SN 1938, trú tại 123 Linh Quang, phường Văn Chương, Đống Đa, Hà Nội). Từ tháng 4/2015 đến tháng 11/2015, ông Ân tham gia mua 165 mã hàng tại TNMU với "giá" hơn 1,8 tỉ đồng.

"Các mã hàng của tôi gồm 140 mã dưỡng sinh có giá 11,8 triệu/mã và 25 mã máy ozon. Tôi tham gia vào TNMU là do 1 người đồng đội cũ giới thiệu và được tư vấn là sẽ thu về 25 triệu/mã", ông Ân nói trong lần đầu tiếp xúc phóng viên.

"Có 3 lần tôi được nhận tiền tri ân, tổng cộng là 358 triệu đồng. "Qui luật" trả tiền hoa hồng của họ là cứ sau mỗi lần tôi đóng vào đó một khoản tiền lớn, tới giữa tháng tôi sẽ nhận được tiền hoa hồng", vẫn lời ông Ân.

Ông Ân kể, Tết vừa rồi, gặp 2 người tên Nguyễn Trí Thực (chủ cơ sở đa cấp TNMU tên Hoàng Phúc tại số 4, lô 6, Đền Lừ, Hoàng Mai, Hà Nội) và một người tên Tuần, cũng là người tham gia kinh doanh đa cấp tại TNMU.

“Hai anh này thuyết phục rằng tôi chỉ bỏ ra 685 triệu mua 54 mã dưỡng sinh nữa là sẽ lên cấp trưởng phòng, được hưởng chế độ cao hơn rất nhiều, sau vài tháng sẽ thu lại vốn gốc, khoảng 1 năm thì có vài tỉ.

Lúc này, tôi nói với Thực và Tuần rằng tôi đã cạn tiền, chỉ còn tài sản đáng giá duy nhất là mảnh đất hơn 100m2 và ngôi nhà trên đất nằm ở sau Ga Hà Nội. Vì tôi đã già nên muốn vay tiền bằng việc cắm sổ đỏ vào ngân hàng thì phải có các con tôi bảo lãnh. Thực và Tuần mới nói bọn họ rất thân với ngân hàng, có thể vay mà không cần các con tôi ký. Các anh ấy dặn đặc biệt là không để các con tôi biết, dễ hỏng việc” - ông Ân kể lại.

“Cướp” nhà

Theo như lời ông Ân, một ngày giữa tháng 2/2016, Thực và Tuần đến nhà đón ông đi vay ngân hàng. Nhưng thay vì đến ngân hàng, cả 2 dẫn ông ra một văn phòng công chứng ở quận Hai Bà Trưng.

Tại đây, họ đưa cho ông một mớ giấy tờ và nói ký, điểm chỉ vào đó.

“Bình thường, mắt tôi đã kém, muốn đọc chữ phải dùng kính lúp và cũng do tin tưởng nên họ bảo tôi ký đâu thì tôi ký đó. Sau đó, Tuần nói là tôi đã được sở hữu thêm 54 mã sản phẩm, được lên chức trưởng phòng” - ông Ân nhớ lại.

Chưa hết ngỡ ngàng, anh Đặng Quang Thắng, con trai ông Ân kể lại: “Ngày 7/3, một người đàn ông đến nhà bố tôi và đòi xem đất, nhà để thẩm định mua bán gì đó. Họ xuất trình giấy tờ công chứng sang tên đổi chủ của mảnh đất thì chúng tôi thấy chủ mảnh đất là vợ chồng ông Lê Quang Việt và bà Trần Thị Thu Hà, có địa chỉ thường trú tại phường Thịnh Quang, quận Đống Đa, Hà Nội. Lúc này, cả gia đình tôi choáng váng, hoảng loạn".

Hành trình đòi lại nhà sau đó của gia đình ông Đặng Văn Ân vô cùng căng thẳng và vất vả. Những nhân viên trong TNMU là Thực và Tuần đã dẫn ông Ân ra phòng công chứng để ông Ân ký thủ tục sang tên mảnh đất của ông cho cặp vợ chồng Việt - Hà nào đó mà ông chưa bao giờ gặp.

Anh Thắng cho biết: "Khi gặp hai vợ chồng Việt - Hà thì họ nói họ cũng không phải chủ thực sự mà là một người khác làm tín dụng, đã xuất 700 triệu ra cho bố tôi. Bằng rất nhiều sự can thiệp, gia đình tôi mới thương lượng lấy lại được sổ đỏ. Tuy nhiên, đến lúc này, cả gia đình vẫn chưa một lần biết mặt người đã xuất tiền”.

Tẩy não

Đối chất tại hội sở chính của TNMU về việc này, hai nhân sự Thực và Tuần thừa nhận đã làm các việc sau: Dụ ông Ân mua thêm 54 mã nữa để lên chức trưởng phòng; Nói với ông Ân việc có thể giúp vay tiền từ ngân hàng thông qua cắm sổ đỏ; Đưa ông Ân đi ra văn phòng công chứng để làm thủ tục; Không biết các đối tượng cho ông Ân vay 700 triệu là ai, làm gì; Được hưởng lợi từ việc ông Ân tham gia 54 mã hàng.

Quá bức xúc, trong lúc đối chất, ông Ân nhiều lần đòi nhảy vào đánh Thực và Tuần.

"Bọn lừa đảo" cũng là câu mà ông Ân hay dùng khi nói về những người của công ty TNMU. Thậm chí, ông Ân còn đòi chất vấn lãnh đạo Bộ Công thương, tại sao lại để đa cấp hoành hành. Ông Ân cũng mong làm ra ngô, ra khoai việc của ông để không có thêm những người khác bị lừa.

Tuy nhiên, trong khoảng thời gian này, ông Ân có được số điện thoại của một nhân sự thuộc TNMU tên Dung, là người được cử ra để giải quyết các đơn khiếu nại của ông Ân thì đột nhiên ông dần thay đổi quan điểm. Ông hạn chế tiếp xúc với phóng viên dù trước đó luôn mong phóng viên là người đồng hành. Và trên thực tế, phóng viên cũng là người đồng hành với ông trong hành trình lấy lại 1,2/1,8 tỷ mà ông đã mê muội tham gia vào đa cấp.

Trong lá đơn gửi tới TNMU, ông Ân có trình bày không đồng tình với việc chỉ nhận lại số tiền trên mà phải lấy lại ít nhất được 90% số tiền mà ông đã đóng góp vào theo đúng qui định về việc trả lại hàng và huỷ hợp đồng bán hàng đa cấp tại Nghị định 42/2014/NĐ-CP của Chính phủ về Quản lý bán hàng đa cấp.

Tuy nhiên, tại cuộc gặp với đại diện TNMU để giải quyết đơn khiếu nại trên vào ngày 2/4, ông Ân lại đồng ý với đề nghị làm việc riêng, người con đi cùng ông bị buộc phải ngồi ngoài.

Cuộc đàm phán kết thúc, ông Ân ký nhận giấy huỷ hợp đồng và tự nguyện nhận về 100 triệu.

"Về đến nhà, bố tôi cũng đối mặt và cãi nhau với cả gia đình để bảo vệ TNMU. Ông vẫn nói rằng TNMU rất tốt. Có lẽ họ đã lại "tẩy não ông lần nữa rồi”, anh Đặng Quang Thắng ngậm ngùi.

Nhân viên tự giới thiệu tên Hoa, làm việc tại cơ sở Ngọc Thái.

Thiên Ngọc Minh Uy sai nghiêm trọng

"Việc tổ chức khám chữa bệnh phải có sự cho phép của Bộ Y tế với điều kiện gắt gao về cơ sở vật chất, nhân lực đủ trình độ chuyên môn chứ không thể để mấy vị chuyên viên đa cấp kiêm bác sĩ thế này được.

Qua xem tư liệu do báo cung cấp, tôi thấy người của Thiên Ngọc Minh Uy nói về tác dụng chữa bệnh của các loại thực phẩm chức năng mà họ bán cho khách chăm sóc sức khoẻ. Điều này sai nghiêm trọng vì tuyệt đối không được quảng bá thực phẩm chức năng có công dụng trong khám chữa bệnh".

Ông Nguyễn Thanh Phong - Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế)